Λίγο μετά το 500 π.Χ μαινόταν ένας πόλεμος των Θεσσαλών κατά των Φωκέων λόγω της προγενέστερης σφαγής των Θεσσαλικών τυράννων και αρχόντων στις φωκικές πόλεις μέσα σε μια μέρα. Ως αντίποινα οι Θεσσαλοί εκτέλεσαν τους 250 φωκικών ομήρων και άμεσα ξεκινησαν οι εχθροπραξίες. Βαθύτερος λόγος πάντα ήταν η επιθυμία των Θεσσαλών να ελέγχουν το Μαντείο των Δελφών, που βρισκόταν στην επικράτεια των Αρχαίων Φωκέων.
Οι αρχηγοί του στρατού των Φωκέων ήταν ο Δαϊφαντος , ο γιός του Βαθυλλίου , αρχηγός του ιππικού, ο Πόσιος , αρχηγός του πεζικού και ο μάντης Τελλίας από τη Ηλεία.
Στην αρχή του πολέμου ,ξέροντας την δύναμη του θεσσαλικού ιππικού , οι Φωκείς στο συνοριακό πέρασμα στην Υάμπολη έστησαν παγίδα , θάβοντας μεγάλα πήλινα πιθάρια μέσα στο δρόμο, καλύπτοντας τα με χώμα και χόρτα. Το Θεσσαλικό ιππικό εξαπέλυσε την πρώτη επίθεση εναντίον του πεζικού των Φωκέων με αποτέλεσμα να πέσουν τα άλογα στην παγίδα σπάζοντας τα πόδια τους. Ακολούθησε η σφαγή των πεζών πια καβαλάρηδων από το πεζικό των Φωκέων. Οι Θεσσαλοί αντέδρασαν άμεσα μαζεύοντας μεγάλο στρατό από όλες της πόλεις τους ο οποίος εισέβαλε στην Φωκίδα από τον βορρά. Οι Φωκείς , βλέποντας το μέγεθος του στρατού των Θεσσαλών ζήτησαν το χρησμό της Πυθίας για το πώς να αποφύγουν την καταστροφή .
Η Πυθία απάντησε όπως πάντα με ακατανόητο χρησμό : « Θα στείλω έναν αθάνατο άνδρα
να πολεμήσει τον θνητό ήρωα. Θα δώσω τη νίκη και στους δύο, αλλά περισσότερο
στον θνητό ήρωα.»
Τότε οι Φωκείς στείλανε ένα σώμα 300 επίλεκτων στρατιωτών με επικεφαλή τον Γέλονα για να κατασκοπεύσουν τους Θεσσαλούς και να γυρίσουν στο στράτευμα από έναν κρυφό δρόμο χωρίς να εμπλακούν στην μάχη. Οι Θεσσαλοί αντιλήφθηκαν το σώμα των Φωκέων και το εξόντωσαν με μια αστραπιαία συνδυασμένη επίθεση του ιππικού και του πεζικού τους. Η είδηση της σφαγής των 300 επίλεκτων προκάλεσε τέτοια κατάπληξη που παραλίγο να επικρατήσει πανικός στο στρατόπεδο των Φωκέων και ο κίνδυνος της διάλυσης του στρατού και της ήττας ήταν ορατός.
Τότε ο Δαϊφαντος έπεισε τελικά τους Φωκέις να πολεμήσουν κ πρότεινε να μαζευτούν όλες οι γυναίκες , τα παιδιά , το χρυσό και το ασήμι από όλη την Φωκίδα σε ένα μέρος , να στήσουν γύρω ένα σωρό από ξύλα και να βάλουν 30 φρουρούς, με διαταγή , αν καταλάβουν ότι οι Φωκείς πολεμιστές ηττώνται, να εκτελέσουν τις γυναίκες και τα παιδιά και να κάψουν τα σώματα και μετά να αλληλοσκοτωθούν. Όλος ο στρατός συμφώνησε με την απόφαση , αλλά αποφάσισαν να ρωτήσουν την γνώμη των γυναικών της Φωκίδας.
Οι γυναίκες , όταν έφτασε σε αυτές η πρόταση, αφού συσκέφτηκαν μεταξύ τους, αποφάσισαν τα ίδια και επιπλέον στεφάνωσαν τον Δαϊφαντο, επειδή είχε πάρει τις καλύτερές αποφάσεις για την Φωκίδα. Οι απόφαση αυτή επικύρωσαν και τα παιδιά, που συνεδρίασαν ιδιαιτέρως. Έχοντας εφαρμόσει το σχέδιο αυτό ο στρατός των Φωκέων , ενώ υστερούσε αριθμητικά και ποιοτικά των Θεσσαλών, συγκρούστηκε με τον εχθρό στις Κλέωνες της Υαμπόλιδος και πολεμώντας με αυτοθυσία κατανίκησε τους Θεσσαλούς.
Το τέλος του πολέμου έδωσε άλλο ένα τέχνασμα που εφήυρε ο μάντης Τελλίας. Σε μία πανσέληνο έδωσε εντολή να βαφτούν τα σώματα και τα όπλα των 500 επίλεκτων πεζών των Φωκέων με γύψο, να προσεγγίσουν το στρατόπεδο των Θεσσαλών τα μεσάνυχτα και να επιτεθούν. Ακολούθησε μεγάλη σφαγή επειδή οι Θεσσαλοί νόμιζαν ότι είναι κάποιο είδους μαγείας από τους θεούς.
Τότε όλοι καταλάβαν τον χρησμό του Απόλλωνα : οι
αρχηγοί των δυο στρατών χρησιμοποιούσαν σύνθημα στις μάχες. Οι Θεσσαλείς είχαν ως σύνθημα την Ιτωνία Αθηνά, ενώ οι Φωκείς τον ήρωα Φώκο από τον οποίο πήραν και το όνομά τους.
Τα γεγονότα αυτά που διαδραματίστηκαν στην Αρχαία Φωκίδα περιγράφει λεπτομερέστερα ο Πλούταρχος στο χαμένο σήμερα έργο του « Ο βίος του Δαϊφαντου» και στο βιβλίο «Γυναικών Αρεταί». Το ίδιο κάνουν ο Ηρόδοτος και ο Παυσανίας, για τον πόλεμο και τις μάχες του.
Μετά από το πόλεμο οι
Έλληνες ονόμασαν τα ψηφίσματα των Φωκέων «Απόνοια», δηλαδή απελπιστική απόφαση
σε απόγνωση και τελούσαν την μεγαλύτερη γιορτή από όλες , τα Ελαφηβόλια προς
τιμή της Αρτέμιδος για την νίκη εκείνη στην Υάμπολη.
Ο Πλούταρχος συσχετίζει
τη γιορτή αυτή με την πυρά της φωκικής απόνοιας , που ήταν μια συνηθισμένη
γιορτή της πυράς που συνδεόταν με διάφορους θεούς ,ιδιαίτερα με την Άρτεμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου