Γκέρλιτς ή Ζγκόρζελετς ( Gorlitz , Zgorzelec)

Το Γκέρλιτς ή Ζγκόρζελετς  ( Gorlitz , Zgorzelec) είναι μια μικρή πόλη της Άνω Λουσατίας ,  χωρισμένη στα δυο τον ποταμό Λουσατιανό Νάισσε και μοιράζεται μεταξύ των δύο χωρών , της Γερμανίας και της Πολωνίας από το 1945. Η πόλη είναι γνωστή από το 7-8 αιώνα και η πρώτη γραπτή αναφορά για αυτή υπάρχει το 1070. Στο Μεσαίωνα το Γκόρλιτς ήταν «το Μήλο της Έριδας» μεταξύ της Βοημίας, Πολωνίας και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Από το 1816 η πόλη ανήκει στη Πρωσική Σιλεσία και μετά τη Διάσκεψη του Πότσδαμ το 1945  το Γκόρλιτς χωρίζεται στα δυο και ανήκει το δυτικό  στην Ανατολική Γερμανία (DDR) και το ανατολικό στη Πολωνία. Το ιστορικό της κέντρο στο δυτικό κομμάτι παρέμενε ακέριο σε όλους τους πολέμους , με 4.000 ιστορικά κτίρια και εκεί γυρίστηκαν πολλές ταινίες όπως  "Grand Hotel “Budapest”", "The Book Thief", "Inglourious Basterds"  με αποτέλεσμα η πόλη να παίρνει το παρατσούκλι «Gorliwood» . Στενή σχέση έχουν και οι δυο πόλεις με την Ελλάδα . Το 1916  7.000         Έλληνες στρατιώτες του Δ Σώμα Στρατού μετά από την  παράδοση στους Γερμανούς κατόπιν αμφιλεγόμενης συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας, Αντάντ και γερμανοβουλγαρικών στρατευμάτων μεταφέρθηκε σε ένα ιδιόρρυθμο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Γκέρλιτς , το 1918 οι Έλληνες στρατιώτες συμμετείχαν στην Γερμανική επανάσταση των Σπαρτακιστών με το αίτημα άμεσης επιστροφής στη πατρίδα. Το 1949  μετά το τέλος του εμφύλιου πολέμου 14.000 Έλληνές κομμουνιστές  βρήκαν καταφύγιο στη Πολωνία, οι περισσότεροι στο Ζγκορζελετς. Και οι δύο κοινότητες των Ελλήνων δεν γνώριζαν για την ύπαρξη η μία της άλλης μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 90. Η πολωνική Ζγκόρελετς είναι αδελφοποιημένη πόλη με τη Νάουσα. Σχετικά δύσκολη είναι η πρόσβαση στη πόλη, απέχει 3 ώρες οδικώς από το Βερολίνο και μια ώρα από τη Δρέσδη.

    1. Το κυριότερο αξιοθέατο του Γκόρλιτς είναι η παλιά πόλη με άνω των 4.000 ιστορικών κτιρίων που δεν υπέστησαν ζημιές ούτε στους πολέμους του Μεσαίωνα και των 18 και του 19 αιώνα , άλλα και στους 2 Παγκόσμιους πολέμους δεν υπήρχαν καταστροφές στην αρχιτεκτονικό πυρήνα της πόλης. Στη Γκόρλιτς συναντάς τον γοτθικό, αναγεννησιακό, μπαρόκ, νεοκλασικό και αρ νούβο αρχιτεκτονικούς ρυθμούς.

   2. Περιπλανηθείτε στα όμορφα σοκάκια της παλιάς πόλης, θαυμάστε τα κτίρια δείτε το αρχαιότερο κτίριο της Γερμανίας , κτισμένο σε Αναγεννησιακό ρυθμό , το Schonhof, το γνωστότερο Baroshouse με εκπληκτική βιβλιοθήκη .

   3.Δείτε το Παλιό Δημαρχείο της πόλης, κτίσμα του 1350  με εξαιρετική εξωτερική και εσωτερική διακόσμηση , το παλαιότερο φαρμακείο της πόλης Αναγεννησιακού ρυθμού, κτίσμα του 1500 και ακούστε τις «ψιθυριστή» αψίδα του.

   4. Εξερευνήστε τα έργα της παλιάς οχύρωσης του Γκόρλιτζ, το πύργο Reichenbacher Turm ύψος 54 μέτρα, το «χονδρό» πύργο Dicker Turm, το Nikolaiturm και τους προμαχώνες Kaisertrutz και Ochsenbastei.

   5. Θαυμάστε τις 2 ιστορικές εκκλησίες της πόλης, του Αγίου Πέτρου , κτίσμα του 1497 ,που δεσπόζει στο ποτάμι, στα σύνορα των δυο πόλεων και την εκκλησία Dreifaltigkeitkirche, κτισμένη το 1234 με το χρυσό άμβωνα της Παναγίας και όμορφη εσωτερική διακόσμηση και την Heiliges Grab, την εκκλησία του 1489, πιστή αντιγραφή του Ναού της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα.

   6. Επισκεφτείτε το Warenhauz, μεγαλύτερο εμπορικό κατάστημα της πόλης, κτισμένο το 1913 με Αρ Νούβο ρυθμό , με εξαιρετική εσωτερική διακόσμηση εποχής, το κτίριο αυτό ήταν το «Grand Hotel Budapest» στην ομώνυμη  ταινία.

   7. Διασχίστε την   πεζή γέφυρα και κάντε μια βόλτα στη άλλη πόλη , Ζγκορζελετς, με όμορφο ιστορικό κέντρο και μια ελληνική κοινότητα. Κάθε χρόνο στη πόλη γίνεται φεστιβάλ Ελληνικής Μουσικής.

   8. Δείτε τους χώρους που γυρίστηκαν πολύ γνωστές ταινίας , το Σιδηροδρομικό σταθμό, την πλατεία του Δημαρχείου και την πλατεία Untermarkt.

   9. Δείτε ένα ενδιαφέρον μουσείο ιστορίας της περιοχής το Schlesisches Museum με εκθέματα από πολλές εποχές και συλλογή Γερμανικής ζωγραφικής 17-18 αιώνα.

   10. Για τον «ανήσυχο» ταξιδιώτη προτείνω μια μονοήμερη εκδρομή στη εξαιρετική μεσαιωνική πόλη Bautzen, η παλιά της πόλης εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τη πρώτη ματιά.